Wat als een computer niet alleen elke koe eenvoudig kon herkennen, maar ook haar gezondheid, gedrag en welzijn 24/7 kon monitoren? Wat als een algoritme voorspelt welke kalfjes uitgroeien tot de beste melkkoeien van morgen? En wat als technologie boeren meer ademruimte geeft — én tegelijk bijdraagt aan duurzamere, meer diervriendelijke veehouderij?
Dat is geen verre toekomstmuziek. Dankzij het innovatieve onderzoek van Maarten Perneel (KU Leuven en UGent) staan deze AI-toepassingen op het punt om het melkveebedrijf van morgen grondig te transformeren. Minder stress voor de koe, meer rust voor de boer, en een belangrijke stap richting een veerkrachtigere landbouwsector.
Van melkstal tot datacentrum
Maarten Perneel is geen klassieke onderzoeker: hij groeide zelf op tussen de koeien, op het melkveebedrijf van zijn ouders. Die praktijkkennis koppelde hij aan een passie voor technologie. Tijdens zijn masterstudies ontwikkelde hij een methode om op basis van genetische gegevens én historische bedrijfsdata te voorspellen welke jonge kalveren het meeste potentieel hebben. Zijn publicatie hierover werd recent opgepikt in het gezaghebbende Journal of Dairy Science.
“De meeste melkveehouders fokken elk jaar meer vrouwelijke kalveren op dan nodig,” legt Perneel uit. “Met AI kunnen we nu veel gerichter voorspellen welke dieren op lange termijn het best zullen presteren op dat specifieke bedrijf. Dat bespaart kosten, verhoogt de efficiëntie én verlaagt de uitstoot.”
Camerabeelden in plaats van sensoren
Nog opvallender is zijn nieuwste onderzoek: een systeem dat koeien automatisch herkent via camerabeelden – zelfs als ze liggen, draaien of maar gedeeltelijk zichtbaar zijn. “We gebruiken AI om gedrag en locatie van koeien te monitoren, puur op basis van video. Zo kunnen we bijvoorbeeld automatisch detecteren of een dier ziek is, mank loopt, of afwijkend gedrag vertoont,” aldus Perneel. “En dat zonder bijkomende belasting voor het dier, wat het dierenwelzijn ten goede komt.”
Vlaamse pionier op Europees niveau
Hoewel toepassingen van AI in de landbouw wereldwijd in opmars zijn, is het werk van Maarten Perneel uniek in Europa. “Voor re-identificatie van runderen via camerabeelden bestaat er hier nog geen vergelijkbaar onderzoek,” zegt hij. “We bouwen als het ware het vliegtuig terwijl het al in de lucht hangt.”
Toch is de nood hoog. De Vlaamse melkveehouderij kent grote onzekerheden op vlak van strenge milieu-regelgeving en duurzaamheidseisen, administratieve overload en steeds minder instroom van jonge boeren. Het ontzorgen van de melkveehouder, arbeidsbesparing, efficiëntie en nauwkeurige monitoring worden stilaan onmisbaar. Technologie kan daarin het verschil maken.
Van wetenschap naar stal
De mogelijke toepassingen van het onderzoek zijn breed: vereenvoudigde, meer accurate en goedkopere detectie van afkalving en bronst (vruchtbaarheid) alsook zelfs registratie voor PAS-maatregelen (Programmatische Aanpak Stikstof) behoren tot de mogelijkheden.
“AI maakt het mogelijk om menselijke observaties te automatiseren én te objectiveren,” besluit Perneel. “Het is geen vervanging van de boer, maar een slimme assistent die 24/7 meekijkt, meet en signaleert. De boer wint tijd, het dier krijgt nog betere zorg, en de sector kan efficiënter én duurzamer worden.”
Over Maarten Perneel
Maarten Perneel is als FWO (Fonds Wetenschappelijk Onderzoek)- doctoraatsonderzoeker geassocieerd aan de KU Leuven (departement biosystemen) en de Universiteit Gent (vakgroep data-analyse en wiskundige modellering) en combineert in zijn onderzoek AI, computervisie en melkveehouderij. Zijn werk werd reeds gepubliceerd in toonaangevende wetenschappelijke tijdschriften.
Bron: Vlam.be
