Over hoe het met de landbouw verder moet na de verkiezingen horen we een heel ander geluid bij de middenveldorganisatie Wervel. Die was onlangs te gast in de commissie Landbouw van het Vlaams Parlement. Jeroen Watté, agro-ecoloog bij Wervel, wil af van de huidige ‘business as usual’-strategie van het landbouwbeleid en wil naar een geïntegreerd voedselbeleid.
Veerkracht vergroten
“Voedsel is gemeengoed en een mensenrecht, we mogen het niet louter als koopwaar zien. Het huidige beleid in zowel de politiek als in de bedrijven spitst zich toe op enkele individuele maatregelen, zoals het pleiten voor een weersverzekering. Terwijl we net de veerkracht van het volledige voedselsysteem moeten vergroten. Dat doen we niet door fragmentarische maatregelen. Alle deelnemers aan het landbouwdebat zijn voorstander om meer draagvlak te creëren voor de landbouw. Dat draagvlak zal er niet komen met een landbouwbeleid dat enkel gericht is op productiviteit. We moeten het succes van landbouwsystemen anders meten, bijvoorbeeld door de tewerkstelling en het inkomen per hectare te becijferen in plaats van te focussen op meer omzet en schaalvergroting. Want in het huidige systeem verdienen de boeren niet eens meer hun eigen boterham. Waarom dit dan nog langer verdedigen?”
Bedenkelijke marges
Het kalf ligt voor Wervel gebonden bij de pijlers die het huidige landbouwsysteem en dus ook het beleid, definiëren. Een te grote machtsconcentratie van een aantal grote multinationals is er daar één van, maar ook de exportgerichtheid van onze landbouw en het, volgens Wervel, verkeerde idee dat we ‘de wereld moeten voeden’.
“Dat doen we trouwens absoluut niet”, vindt Watté. “Want in ons huidig systeem zijn we erg afhankelijk geworden van grondstoffen die elders in de wereld geteeld worden, zoals soja. Ons landbouwsysteem, in zijn drang naar die grondstoffen, veroorzaakt een onevenwicht elders in de wereld. Zelf moeten we dan tegen bedenkelijke marges produceren en exporteren. Onze aanpak is te fragmentarisch en gebaseerd op kortetermijndenken.”
Agro-ecologische transitie
De agro-ecoloog is verbaasd over het beleid dat sommige partijen in aanloop naar de verkiezingen voorstellen: “Sommigen blijven vasthouden aan het bestaande systeem, terwijl dat overduidelijk niet werkt. Er is ook een overdreven geloof in het feit dat technologie en innovatie alles zullen oplossen en we dus verder niets hoeven te ondernemen. Met Wervel pleiten we, samen met de 27 middenveldorganisatie die onder de vlag ‘Voedsel Anders Vlaanderen’ naar buiten komen, voor een agro-ecologische transitie. Daarbij is het herstel van landbouwbodems even cruciaal als dat van het landbouwinkomen. De agro-ecologische beweging pleit ook voor een grondgebonden veehouderij.”
Bron: Hilde De Wachter in de reeks ‘Hoe duurzaam moet het landbouwbeleid worden na 26 mei 2019?’. Die kwam tot stand met steun van de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling.
Verkiezingen 26 mei: Wervel, van landbouwbeleid naar voedselbeleid
